Đánh thức nghệ thuật

Rong chơi chiều thứ Bảy



Lem bên cạnh bức Yến tiệc với Nữ hoàng Cleopatra (The banquet of Cleopatra (1743–44)) của danh họa Giovanni Battista Tiepolo



Lem tham gia vẽ tranh ở bảo tàng mỹ thuật



Chủ đề là "Sắc thu" nhưng mặc kệ, Lem cứ nhất định vẽ theo chủ đề mà Lem tâm đắc nhất



Lem thưởng thức nghệ thuật




Chủ đề chính chiều hôm nay là chuyến viếng thăm lần thứ hai của hai mẹ con tới bảo tàng mỹ thuật. Hôm nay, mẹ và Lem dành nhiều thời gian hơn ở gian trưng bày các tác phẩm thuộc thời kỳ Roroco. Rococo là một phong cách nghệ thuật mang đầy tính trang trí và khoa trương của châu Âu thế kỷ XVIII. Mẹ và Lem được tận mắt chiêm ngưỡng một số thiết kế nội thất chạm trổ cầu kỳ, tinh tế, có lẽ đã từng được trưng bày hoặc sử dụng ở châu Âu khoảng vài trăm năm về trước. Bên cạnh đó là những bức họa phong cảnh và chân dung trang hoàng và cầu kỳ của Watteau, Gainsborough, Tiepolo và đặc biệt là Joshua Reynolds. Bộ sưu tập của NGV có lẽ không thể nào so sánh được với những bộ sưu tập lớn ở các trung tâm văn hoá nghệ thuật tầm cỡ trên thế giới, nhưng dù sao cũng giúp cho mẹ và Lem có được một chút cảm nhận về lịch sử nền văn minh nhân loại đó chứ.

Mẹ nói về "nền văn minh nhân loại" nghe sao trang nghiêm quá nhỉ :) Thật ra với hai mẹ con mình, được dành cả buổi chiều thong thả bên nhau đã là một niềm hạnh phúc. Cho dù đó là việc cùng nhau khám phá sự biến đổi phối cảnh trong bức The banquet of Cleopatra nhờ ảo ảnh thị giác (optical illusion) ở bảo tàng, hay chỉ đơn giản là rong ruổi nhặt lá ngô đồng trên phố, bắt chuyện với một bác đánh xe ngựa đang tranh thủ giờ nghỉ mà nựng nịu đôi ngựa kéo đẹp như trong tranh của mình, hay là mơ màng ngắm vệt chiều tà trên dòng sông Yarra lặng lẽ vào một ngày cuối thu. À, đi tàu điện từ ngoại ô vào trung tâm thành phố cũng thú lắm nhé - Tuy rằng hôm nay hệ thống tàu điện trung tâm đã bị ngưng trệ bởi một cuộc biểu tình của cộng đồng người Macedonian ở Melbourne (liên quan đến việc công nhận tiếng nói của người Macedonian lưu vong trên lãnh thổ Hi Lạp). Người ta bảo "biểu tình trong hoà bình" quả không sai (!) Đoàn người đi diễu hành ăn vận trang phục dân tộc diêm dúa như đi hội. Ngoài một số nhân vật chủ chốt thỉnh thoảng lại đọc oang oang vài đoạn tuyên truyền (bằng tiếng Anh và bản ngữ) hoặc phát tờ rơi, những người còn lại ai cũng hớn hở và hân hoan, phất phơ cờ quạt, ca hát, nhảy múa rộn ràng.

Một số ảnh thời sự

Thân thiết và háu ăn

Có lẽ Lem cũng biết mẹ "ám chỉ" nhân vật nào rồi, phải không con yêu?

Thành viên mới nhất của gia đình, cô cá vàng nhỏ Ella, đang ngày càng trở nên thân thiết hơn với môi trường mới, và tất nhiên với các thành viên khác trong gia đình. Ella có một đặc điểm là rất háu ăn. Nhưng cả nhà đều "quán triệt" tư tưởng là, chỉ cho Ella ăn một lần trong ngày, và mỗi lần chỉ cho một miếng thức ăn (hoặc hai ba miếng nhỏ). Hơn ai hết, chị Lem là người luôn tôn trọng nguyên tắc này nhất. Trong khi đó, mẹ lại có vẻ là người dễ bị mềm lòng nhất mỗi khi Ella đòi ăn thêm.

Hôm nào đi học về, Lem cũng nhớ cho Ella ăn. Cô cá vàng nhỏ cũng thành thạo không kém. Bây giờ, cứ mỗi khi thấy Lem, Ella lại quẫy đuôi bơi theo, miệng chóp chép ra vẻ đói bụng lắm. Nếu Lem mà bận chưa kịp cho ăn, thể nào Ella cũng bơi theo để gây sự chú ý cho đến khi được ăn mới thôi.

Dần dần, cứ thấy có bóng bố, mẹ, hay dì Hương, là Ella cũng quẫy đuôi bơi theo tuốt - bất kể đó có phải giờ ăn của mình hay không. Thật đáng yêu làm sao! Cả nhà ai cũng cảm thấy yêu mến cô cá vàng tinh nghịch này.

Còn nhớ hồi mới về nhà, vì chưa quen nên mấy ngày đầu Ella cứ ở im một chỗ, suy nghĩ, ủ dột ... làm cho cả nhà lo lắng ghê lắm. Nhưng bây giờ thì mọi thứ có vẻ ổn rồi nhỉ (trộm vía!).

Chân dung Ella do Lem vẽ bằng chì màu

Hãy cùng nhau tưởng tượng

- Mẹ, đây là nhà con. Mẹ không được vào nhé.

Lem vừa giao ước với mẹ vừa làm động tác vạch trên vỉa hè một đường giới hạn tưởng tượng.

- À, mẹ có chìa khoá đây này. Để mẹ mở cửa vào với con vậy! - Mẹ vừa nói vừa làm động tác mở khoá cửa.

- Không, mẹ không được vào. Chìa khoá của mẹ không mở được đâu. Chỉ con mới có chìa khoá thôi.

- Thế thì mẹ chịu rồi ...

Hôm nay, Lem được mẹ đón về sớm hơn thường lệ và cùng mẹ đi chợ. Lem ra chiều sung sướng lắm. Mua sắm xong, Lem chưa chịu ra về, mà còn tranh thủ nghĩ ra một vở kịch ngay trên đường phố để giữ chân mẹ.

Nói là sớm, nhưng mặt trời đã lặn rồi. Chỉ còn ánh chiều tà vấn vương đủ nhìn rõ mặt người mà thôi. Mẹ hơi sốt ruột vì trời bắt đầu sẩm tối, bèn nghĩ cách để thâm nhập được vào nhà của Lem, bằng không thì cũng "kéo" Lem ra khỏi vở kịch một cách hợp lý:

- Thế thì mẹ trèo bằng đường ống khói vậy nhé.

Lem vẫn đứng nhún nhẩy trong ngôi nhà tưởng tượng, dường như muốn quan sát xem mẹ trèo ống khói như thế nào. Mẹ vừa làm động tác trèo leo, vừa nhắc:

- Con chuẩn bị nhóm lửa lò sưởi đi chứ?

Lem hiểu ý ngay, giả vờ làm động tác nhóm lửa, thích chí đợi mẹ trèo xuống.

- Ôi nóng quá. Lửa đốt cháy đuôi áo mẹ rồi ...!

- Hi ... hi ... hi! - Lem cười phá lên một cách khoái chí. - Thế là mẹ bị mắc bẫy rồi nhá. Thôi, mình đi về đi mẹ.

Lem có vẻ rất thoả mãn với kết cục của vở kịch đóng vội, vui vẻ lên xe về nhà.

Nhìn Lem tươi tỉnh mà mẹ cũng tỉnh cả người. Khi nãy tới đón Lem, cô Jill đã tóm tắt các hoạt động lý thú của Lem ở trường cho mẹ nghe, khiến mẹ cũng vui lây. Này nhé, hôm nay, những hạt đậu mà các con gieo trồng thí nghiệm trong các hũ thuỷ tinh bịt hờ bằng vải thưa đã bắt đầu nhú mầm. Trong khi đó, tình bạn của Lem với các bạn cũng đang dần ngày càng thân thiết. Lem bắt đầu hứng thú mỗi sáng đến trường mới, biết rằng mình sẽ được gặp lại Nikola, Daisy ... và chơi với các bạn cả ngày. Cô Jill kể, Lem và các bạn đã say sưa đóng giả làm mèo và kêu meo meo suốt cả buổi sáng. Lem kể thêm, rằng các bạn chơi trò gia đình mèo, có mèo bố, mèo mẹ và mèo con ... và còn hát "Twinkle Twinkle Little Star" bằng tiếng mèo nữa.

Trò chơi đóng giả làm mèo này là do Lem tưởng tượng ra đấy. Chiều hôm qua, Lem rủ mẹ chơi trò này nhưng đã bị mẹ từ chối :( Mặc dù mẹ là người luôn nhiệt tình hưởng ứng hầu hết mọi trò chơi mà Lem nghĩ ra, nhưng có những trò (như trò "làm mèo" này) mẹ không thể nào bắt mình thích thú với nó được. Mẹ đã đồng ý chơi với điều kiện, hai mẹ con mèo phải nói tiếng Anh (chứ không được meo meo nghe nhức cả đầu!), và không được bò dưới sàn nhà (như những chú mèo con nhem nhuốc thật sự!). Mẹ chỉ thích mỗi đoạn "mèo con" nhảy phóc vào lòng "mèo mẹ" và ngoan ngoãn để "mèo mẹ" gãi gãi lưng "mèo con" và vuốt ve nó mà thôi. Đương nhiên là nếu bỏ những điều kiện này đi thì "mèo" đâu còn là mèo nữa. Bởi vậy mà Lem cũng chẳng hứng thú chơi trò này với mẹ, mà để dành mang đến lớp. Hóa ra, các bạn ở lớp lại bị thuyết phục bởi vở kịch ngộ nghĩnh này.

Chiều nay, Lem được Nikola và Ariana chạy theo tiễn tận cổng. Đến tối, bên bàn học, Lem ngồi cắm cúi tập viết tên Daisy, và âu yếm vẽ những trái tim màu hồng bên cạnh tên của bạn. Nhìn con bày tỏ tình cảm với bạn mình như vậy thật dễ thương làm sao.

Thăm bảo tàng mỹ thuật

Như thường lệ, những ngày nghỉ cuối tuần trôi qua một cách êm đềm. Nếu bố mẹ không gợi ý việc đi chơi, thì Lem cũng vẫn hài lòng với việc chỉ quanh quẩn ở nhà, với sách vở và những chú thú bông yêu quý của mình. Có vẻ không bao giờ Lem cạn ý tưởng ... Lúc nào Lem cũng nghĩ ra một trò gì đó để tự mua vui, đồng thời thoả mãn nhu cầu khám phá của mình, mà không làm phiền đến bố mẹ (Mặc dù bố mẹ không hề yêu cầu điều đó!)



Chiều chủ nhật. Chỉ còn mấy tiếng nữa là hết ngày nghỉ. Bố mẹ và Lem liền "khăn gói" vào trung tâm thành phố. Trời quang, mây tạnh, nhưng lạnh se. Chuẩn bị tiễn mùa thu đi mà ...

Chợ thủ công mỹ nghệ bên sông Yarra chỉ họp một lần một tuần vào các ngày Chủ nhật. Đương nhiên là Lem bị hấp dẫn ngay bởi các quầy hàng thủ công. Lem dừng lại rất lâu bên quầy bán các con giống bằng sắt. Những thanh sắt được cắt, uốn, hàn, sơn ... một cách nghệ thuật thành hình những con giống có đôi chút cách điệu và cá tính. Cạnh đó là quầy mũ len đan bằng tay. Chỉ tiếc rằng những chiếc mũ hình con giống mà Lem rất thích không có cái nào vừa cỡ đầu Lem. Bước qua hàng mũ len, Lem kéo mẹ dừng lại bên quầy đồ trang sức bằng ngọc trai. Chủ quầy thân thiện trao cho Lem một chiếc vỏ trai màu đen nhánh, dường như để minh họa cho câu chuyện ông kể về nguồn gốc những đôi khuyên tai ngọc trai đen trang nhã đang bày trong tủ kính. Chàng trai tóc vàng đứng trông quầy hàng trầm hương gần đó cũng tử tế và kiên nhẫn không kém khi đón tiếp cô khách hàng nhí này. Anh cúi thấp người để hướng dẫn Lem cách thử hàng. Lem hào hứng hít hà từng thanh nước hoa khô. Cuối cùng, Lem chọn một thanh boronia (một loài cây bụi của Úc thuộc họ Cửu lý hương) trong số các bốn loại hương được trưng bày, gồm có gỗ đàn hương (sandalwood), hoa hồng (rose), cam bergamot, và cửu lý hương. Dường như vẫn chưa thoả mãn, Lem còn rủ bố mẹ nấn ná một lúc ở cửa hàng tranh gỗ phong cách thổ dân - một chủ đề mà Lem đã từng được làm quen ở lớp Mẫu giáo - trước khi theo chân bố mẹ vào bảo tàng mỹ thuật.

Bố mẹ và Lem có tất cả ba tiếng để khám phá ba tầng lầu của nhà triển lãm. Ngay ở lối vào tầng một là lời chào mừng lịch lãm được in đậm trên nền bức họa Buổi khiêu vũ ở Moulin de la Galette (Le Bal au Moulin de la Galette) của Pierre-Auguste Renoir. Dòng chữ viết: "Khi ở Melbourne, ai cũng trở thành nghệ sĩ" ("You are an artist when you are in Melbourne").

Thời gian trôi qua nhanh ... Cả buổi chiều hôm nay trở thành cuộc khám phá bộ sưu tập các tác phẩm nghệ thuật châu Âu thế kỷ XVIII - đầu XX của riêng Lem. Nói là của riêng Lem nhưng mẹ cũng hứng thú không kém gì Lem đâu nhé. Nhờ có Lem, mẹ mới học được cách thưởng thức hội họa qua con mắt trẻ thơ. Làm thế nào để Lem có thể dành cả gần nửa tiếng đồng hồ để chiêm ngưỡng bức sơn dầu của Edwin Landseer về "Titania và Bottom - Phân lớp trong vở kịch Giấc mộng Đêm hè*" vậy nhỉ? Nếu không phải là câu chuyện huyền bí về Titania - bà chúa xinh đẹp của các nàng tiên - đã khơi gợi sự tưởng tượng của Lem, thì cũng là cái tên khá ngộ nghĩnh của Bottom - tình yêu định mệnh của Titania trong một giấc mộng đêm hè - đã khiến cho Lem mỉm cười một cách tinh nghịch mỗi khi cái tên đó được nhắc đến. Công việc của Lem còn là ngồi đếm xem có những con vật nào có mặt trong tranh. Tác phẩm của Landseer lôi cuốn Lem bằng những cánh bướm trong suốt, mỏng mảnh như sương khói, bằng đôi thỏ ngọc lông trắng muốt và mắt long lanh như những viên hồng ngọc, bằng mặt trăng tròn đầy lấp ló như chơi trốn tìm sau rặng núi, và những vì sao lung linh xa xôi... Cứ như thế, Lem dẫn mẹ đi từ những bức sơn dầu mang không khí thần thoại của John William Waterhouse và những bức màu nước về phong cảnh đồng quê dung dị của Frederick Walker, đến những bức tượng đồng khỏe khoắn của Antoine-Louis Barye và những tác phẩm điêu khắc lịch lãm, lãng mạn của phong cách Auguste Rodin ... một cách đầy hào hứng và tò mò. Lem tỏ ra rất nhanh nhạy trong việc nhận biết các bức họa mà mẹ đố Lem tìm (dựa theo cuốn sách hướng dẫn của bảo tàng dành riêng cho thiếu nhi).

Những tác phẩm để lại ấn tượng cho Lem nhất gồm có "Titania and Bottom", "The Thinker" (Le Penseur), "Kissing Babies" (tác phẩm của Rodin?) và "The Ladder" (Tác phẩm chiếc thang dài bất tận bằng chất liệu sợi quang và kính mà tên nghệ thuật là "Tender are the stairs to heaven" (Dịu dàng sao những bậc thang dẫn đến thiên đường)) của nghệ sỹ đương đại Yayoi Kusama. Ngoài ra còn bộ trang phục màu đen trong bộ sưu tập thời trang ở tầng hai của bảo tàng, mà vừa nhìn thấy Lem đã nhận xét ngay rằng, rằng nó trông giống trang phục của một mụ phù thuỷ vậy (!)

***

Nguyên tắc mà Lem đã tự rút ra sau khi đi bảo tàng:

- Ở bảo tàng mỹ thuật, bạn không được chạm vào bất cứ thứ gì, nhưng có quyền quan sát tất cả mọi thứ. (... You cannot touch anything, but you can look at everything!)

** Hài kịch lãng mạn của William Shakespears (1564-1616)

Ca nhạc The Wiggles

Hôm nay là một ngày làm việc, nhưng vốn là "fan" của The Wiggles, mẹ và Lem không thể không tạm các trách nhiệm đi làm, đi học sang một bên để tới dự buổi biểu diễn của ban nhạc này.



Mở đầu buổi diễn là màn chào hỏi của các "chú" Wiggles. Các chú Anthony và Sam hôm nay nhận được nhiều lời động viên hơn cả, vì sinh nhật của Anthony thì mới qua, còn sinh nhật của Sam thì sắp đến. Nhiều bạn nhỏ đã cẩn thận chuẩn bị những món quà và những tấm thiệp sinh nhật cỡ siêu lớn để tặng cho các chú. Một số "fan" khác, tuy không mang quà tặng, nhưng bù vào đó là những tấm biểu ngữ lớn với dòng chữ "CHÚC MỪNG SINH NHẬT" viết nắn nót trên các tấm bìa dày. Cả rạp hát rạo rực và náo nức bởi những tấm thịnh tình của cả khán giả lẫn diễn viên dành cho nhau.



Các nhân vật Wags, Henry, Dorothy và Captain Feathersword cũng lần lượt xuất hiện ngay ở đầu chương trình. Trong khi các nhân vật này thực hiện màn chào hỏi trên sân khấu thì các trợ lý chương trình len lỏi qua những hàng ghế khán giả với những chiếc túi đeo vai bằng vải cỡ lớn. Để làm gì con nhớ không? Để nhận quà từ tay khán giả giúp cho các bạn ấy. Dorothy là con gái nên dường như luôn được ưu ái nhất, với quà tặng thường là những bó hoa hồng đỏ - món ăn ưa thích của cô nàng.

Bài hát này nối tiếp bài hát khác một cách lôi cuốn. Song, thay vì nhảy múa và làm động tác theo điệu nhạc, phần lớn thời gian Lem chỉ đứng yên và quan sát một cách chăm chú. Mẹ nhìn sang bên cạnh, thì thấy một cô bé trạc tuổi Lem cũng có phản ứng y như vậy. Thay vì hồn nhiên lắc đầu, vẫy tay, giậm chân theo nhịp trống, giống như mấy đứa em tuổi tập đi của mình, cô bạn ấy cũng chỉ tì cùi chỏ vào thành lan can, chống tay lên cằm, ngồi nghe hát. Khi mẹ hỏi Lem tại sao không làm động tác, Lem lắc đầu, đưa mắt nhìn quanh tỏ ý ngượng ngùng(!) Mẹ thầm nghĩ, phải chăng các con đã "hết tuổi" The Wiggles rồi ư? Chẳng nhẽ các con lại lớn nhanh đến thế hay sao? Quả thật, các bé tuổi Lem đi xem The Wiggles trong rạp hát có lẽ chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Mẹ biết trước điều này nên đã quyết tâm năm nay phải đưa Lem đi xem The Wiggles - một ban nhạc rất có ảnh hưởng đến trẻ thơ - trước khi Lem đi qua tuổi thơ và không còn thấy hứng thú với The Wiggles nữa.

Lần đầu tiên Lem xem The Wiggles là khi Lem nhận được quà tặng Giáng sinh từ cô Lisa ở trường O'hana. Ngày ấy, Lem rất thích được xem đĩa The Wiggles vào mỗi giờ ăn sáng ở nhà, trước giờ đi học. Khi sang Úc, The Wiggles đã trở nên thân thiết với Lem tự bao giờ.

Ra về, Lem rất ngoan, biết kiềm chế và không đòi mẹ mua các văn hoá phẩm The Wiggles như nhiều em bé khác. Lem chỉ ra chiều suy nghĩ, và hỏi mẹ một câu:

- Mẹ ơi, thế chú Greg đã bị chú Sam thay thế và không bao giờ quay lại biểu diễn nữa hả mẹ?

À, và một câu hỏi nữa:

- Mẹ ơi, thế bây giờ mẹ con mình đi mua sắm (shopping) chứ?

Con gái mẹ có vẻ "lớn" thật rồi :)

***

Nhân ngày nghỉ, mẹ đưa Lem đi cửa hàng trong Bourke Street Mall. Mẹ đưa Lem lướt qua gian hàng đồ chơi. Tại đây, không hẹn mà gặp, Lem được dịp giao lưu và chụp ảnh với các bạn Emlo và Abby Cadabby tới từ Sesame Street ở nước Mỹ xa xôi.



Chú quỷ đỏ vui nhộn Elmo thì đã quá đỗi quen thuộc với Lem. Còn Abby Cadabby là ai vậy nhỉ? Lúc đầu mẹ cứ nhầm Abby là Zoe. Về sau mẹ mới có dịp tìm hiểu, cô bé trong bộ váy cô tiên xinh xắn này mới gia nhập gia đình Sesame Street gần đây, và mới có ba tuổi thôi. Tuy nhiên, với Lem thì tất cả những danh tính và xuất xứ đều hầu như không quan trọng lắm. Chỉ cần thấy một vòng tay thân thiện mở rộng của các bạn là Lem sà vào ôm ngay được như đã quen thân từ lâu. Abby tinh ý lắm nhé. Ngay từ phút đầu gặp gỡ, bạn ấy đã chú ý ngay đến trang phục bướm tiên (dường như rất phù hợp cho cuộc gặp mặt này) của Lem, và lập tức ngỏ lời khen tặng một cách lịch sự.



Sau khu đồ chơi, mẹ và Lem quá bộ qua các gian hàng quần áo và mỹ phẩm (cho mẹ). Nhưng rốt cuộc, Lem và mẹ vẫn dành nhiều thời gian nhất ở gian hàng sách. Mẹ chọn mua cho Lem một tuyển tập sách về "Gia đình nhà To tướng" của Jill Murphy. Còn Lem tự chọn cho mình một bộ tranh tô màu treo tường về Winnie the Pooh và các bạn. Nhìn bộ tranh tô màu khá là chi tiết, mẹ còn đang cân nhắc về độ phù hợp với lứa tuổi của nó, thì Lem đã ra lời "cam đoan" với mẹ: "Con sẽ giữ gìn bộ tranh này cẩn thận. Một khi con đã bắt đầu tô màu, con sẽ tô màu bằng hết mới thôi ... Nếu như con tô màu mệt rồi thì con sẽ nghỉ, và để dành lúc khác tô tiếp. Nhất định con sẽ không bỏ dở ..." (Đến nay Lem đã tô được hai bức tranh rồi. Và Lem đã giữ đúng lời hứa của mình - Đã bắt đầu một công việc là nhất định phải hoàn thành nó ... sao cho kỳ được mới thôi!)

Kết bạn

Sau khi nghe tâm sự của Lem về việc Isabel và Sophie không cho Lem tham gia trò chơi với các bạn*, cả tuần vừa rồi mẹ cứ suy nghĩ mãi. Tuy nhiên, khi mẹ nói chuyện với các cô giáo của Lem, các cô đều khuyên mẹ rằng đó là điều tự nhiên ở lứa tuổi của con. Theo các cô, việc lựa chọn bạn chơi của các con chỉ là nhất thời, thậm chí thay đổi từng theo từng thời điểm, và tuỳ từng trò chơi. Các cô còn nói thêm, rằng Lem là một đứa trẻ đặc biệt nhanh nhẹn và được các bạn quý mến (trộm vía!), nên mẹ hoàn toàn không có gì phải lo lắng liệu con có hoà đồng được với các bạn hay không.

Và điều này đã được khẳng định bằng thực tế chiều nay. Lúc mẹ tới đón Lem, Lem đang chơi cùng với một nhóm bạn. Thấy mẹ, Lem chạy đến gần để chào, lập tức Isabel và Daisy lại cũng ùa đến theo. Isabel quyến luyến không muốn để Lem về, lẳng lặng cầm tay Lem đặt vào tay mình, rồi nắm tay rủ Lem quay lại với trò chơi đang bỏ dở. Mẹ vào trong lớp để ký sổ điểm danh, khi trở ra đã thấy Lem dẫn đầu các bạn đứng chắn ở cổng ra vào. Từ xa, mẹ thấy Lem đang ra câu đố cho một phụ huynh (sau này mẹ mới biết là mẹ của James) - giải được câu đố đó thì các bạn mới tránh đường cho ra về. Câu đố là, hãy đoán tên loài vật qua mô tả. Khi được Lem gợi ý chữ đầu của tên loài vật trong câu đố, mẹ bạn James mới đoán đúng đáp án. Lập tức, các bạn đứng sang một bên để tránh đường. Mẹ để ý thấy Isabel rất thích đứng cạnh Lem. Thậm chí sau khi hàng ngũ bị xáo trộn, Isabel đã đẩy một bạn trai sang một bên để dành lấy vị trí "bên cạnh Lem" của mình.

Mẹ cũng được Lem ra một câu đố:

- Mẹ phải đoán được thì mới được đi qua nhé. Con vật này bắt đầu bằng chữ R.

- Nó có màu gì thế?

Lem nhanh nhảu, trong khi Isabel và các bạn khác quan sát một cách chăm chú:

- Màu nâu và màu trắng.

Câu đố khó ra phết. Mẹ hỏi thêm:

- Con này có mấy chân?

- Bốn chân.

Mẹ vẫn chưa nghĩ ra. Trời đã xẩm tối, lại lạnh thấu, nên mẹ chẳng tập trung được. Thấy mẹ cắn môi suy nghĩ, Lem liền gợi ý thêm:

- Con này có đôi tai dài, và còn có một cái đuôi ngắn, bông xù, nữa.

À, cảm ơn gợi ý của Lem nhé. Mẹ đoán ra rồi đấy:

- Đó là con thỏ (rabbit) chứ gì.

Lem cười hóm hỉnh. Các bạn tỏ vẻ đồng tình, và không ai bảo ai, lần lượt đứng sang một bên để mẹ và Lem ra về.

Cánh cổng đã khép lại sau lưng, Lem và các bạn vẫn còn mải mê chào tạm biệt nhau. Sophie và Isabel cứ vẫy theo Lem mãi.

***

Buổi tối, Lem rủ mẹ lấy cuốn sách "Thế nào là bạn tốt?" ra ngâm cứu. Có vẻ như Lem đã tìm thấy mối liên hệ giữa sách vở và thực tế, nên thích thú đưa sách ra để đối chiếu với kinh nghiệm của mình.

James Bryce** từng nói thế này, "Giá trị của một cuốn sách là ở chỗ con đã tích lũy được những gì từ nó." ("The worth of a book is to be measured by what you can carry away from it.")

Còn Henry David Thoreau*** thì cho rằng, "A truly good book teaches me better than to read it. I must soon lay it down, and commence living on its hint... What I began by reading, I must finish by acting."

*Xem bài "Những điều giản dị"
**(1838-1922) Luật gia, Sử gia, Chính trị gia người Anh
***(1817-1862) Triết gia người Mỹ

Mother's Day Weekend

Cả nhà có lẽ không ai bảo ai nhưng đều mong đợi đến chiều thứ Bảy, để cùng nhau dạo chơi rừng, cho đàn vịt trời ăn những khoanh bánh mỳ cũ được để dành suốt tuần, hay chạy thể dục vài vòng qua chiếc cầu cũ kỹ bắc ngang sông trong công viên Yarra Bend Park.

Tối thứ Bảy, cả nhà đi ăn tối nhân dịp Ngày của Mẹ tại Smorgy's - tiệm ăn tự chọn ("All you can eat") nổi tiếng với một loạt nhiều cơ sở khác nhau ở khắp Melbourne. Lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng mẹ ăn ở đây là khoảng hơn 11 năm về trước (!) - Mới thấy thời gian trôi nhanh biết chừng nào! Hôm nay, khách mời đặc biệt của gia đình mình là chị gái một người bạn thân của bố. Bác ấy đang theo học một lớp tiếng Anh ngắn hạn ở Melbourne. Bác có hai người con gái, một người đang theo học ngày Mỹ thuật còn người kia thì có năng khiếu về âm nhạc. Mẹ nói đùa với bác, giá mà Lem ở Việt Nam thì mẹ cho Lem đến nhà bác bán trú để học vẽ và học đàn luôn đấy.

Sáng Chủ nhật, Lem hồi hộp đem tặng mẹ các món quà mà Lem đã được cô giáo hướng dẫn chuẩn bị từ mấy hôm trước (Lem nhất định không đưa quà cho mẹ trước và luôn dặn mẹ phải coi như là món quà đã được giữ bí mật). Nhờ đã được cô giáo giới thiệu trên lớp về ý nghĩa Ngày của Mẹ, Lem tỏ ra rất hiểu, đợi đến đúng ngày mới trịnh trọng trao quà. Khi mẹ quỳ xuống bên Lem để nhận quà, Lem liền ôm ấy mẹ thật chặt, nói lời chúc mừng và cũng không quên nói lời yêu mẹ nữa chứ. Con gái của mẹ đã ra dáng lắm rồi đấy!

Cuối cùng thì buổi liên hoan mừng sinh nhật em Na cũng đến. Công việc thú vị nhất đối với Lem luôn là tìm chọn mua cho bạn một món quà ý nghĩa, và viết lời chúc mừng lên thiếp sinh nhật. Lem hoàn thành những công việc này cho bé Na một cách nhanh nhẹn. Xong xuôi, Lem cùng mẹ lựa chọn áo váy để đến dự tiệc.



Hôm nay, Lem hoá thân làm một nàng tiên bướm trong bộ áo váy mà ông già No-en đã tặng cho Lem (để Lem mặc vào bữa tiệc sinh nhật năm ngoái của mình). Bé Na làm mẹ nhớ lại hình ảnh của Lem hồi con hai tuổi. Cũng bụ bẫm, hay quan sát và lắng nghe, nhưng ít nói, và thích màu hồng. Lem đã có một bữa tiệc rất vui vẻ.



Ở tiệc sinh nhật Lem còn gặp anh Tuấn và em Ryan nữa. Riêng hai chị em Lem-Na thì chơi với nhau một cách say sưa, trước khi ra về còn không quên trao nhau những vòng tay âu yếm.

Ngày ABC

Một thứ Sáu nữa lại đến. Như thường lệ, Lem rất hào hứng khi được trở về Nhà trẻ, và lúc nào cũng vậy, cô bé Sarah dẫn đầu một nhóm bạn chạy ra đón Lem ở cửa lớp một cách trìu mến.

Vì những lý do bất khả kháng, Lem có một cuộc hẹn với nha sĩ vào đúng ngày hôm nay. Mẹ không muốn phải rút ngắn "ngày ABC" của con một chút nào, nhưng đành phải miễn cưỡng thông báo với Lem về việc mẹ sẽ đón Lem sớm. Đúng như dự đoán của mẹ, Lem từ chối không muốn về sớm, không những thế còn yêu cầu mẹ đến đón Lem muộn nhất lớp để Lem ở với các bạn được lâu hơn. Mẹ thông cảm với con gái lắm, nhưng sau một hồi giải thích thì Lem cũng đồng ý sẽ về sớm với mẹ. Kết quả là, lúc mẹ đến đón, cô hiệu trưởng hồ hởi đón mẹ ở hành lang để báo cáo: "Em chưa thấy bé nào mà lại phấn khởi khi sắp được đi nha sĩ đến như Lem, chị ạ."

Lúc mẹ đến, Lem đang ngồi ở bàn chơi xếp hình cùng với Sarah và Seren. Có vẻ bé nào cũng rất bận rộn với các trò chơi của mình. Thật đáng yêu khi nhìn thấy các bé gái thì quây quần chơi ở bàn le-go còn mấy bé trai thì bận rộn với những nồi niêu, chén bát ... ở góc nấu bếp. Lem mặc áo khoác, lần lượt chia tay từng bạn, và tất nhiên không thể quên chào tạm biệt Wil :) Wil đang cắm cúi ở góc vẽ. Lem đến bên người bạn thân, chưa vội nói "Good bye", mà khúc khích trêu đùa: "Wil, cậu có biết Ella không?" (Ella là một bé gái vừa mới được chuyển vào học cùng lớp với Lem và Wil). Wil ôm đầu, tiếp tục vẽ lên giấy những hình người tròn xoe ngộ nghĩnh và giống hệt nhau. Lem nhắc lại câu hỏi, vừa ghé sát vào Wil vừa hơi khẽ dùng tay đẩy Wil quay mặt về phía mình để gây sự chú ý. Lần này thì Wil bắt đầu chú ý đến Lem. Wil nhìn Lem vẻ dò hỏi: "Ella á?" Lem hóm hỉnh: "Hmm ... Ella là con cá vàng của tớ đấy!" Con cũng hài hước ra phết nhỉ!? Hai bạn tạm biệt nhau. Lem kết thúc một tuần học như vậy đấy.

Chia tay các bạn, Lem và mẹ đi thẳng tới phòng khám răng. Lem phải hàn một cái răng hàm mới chớm sâu. Vết sâu chỉ là một chấm nhỏ tí xíu trên răng, chỉ có nha sỹ khi kiểm tra bằng dụng cụ nha khoa mới biết chứ mắt thường khó mà nhìn thấy được. Theo như nha sỹ tư vấn, mẹ và Lem có thể lựa chọn hoặc hàn hoặc để mặc nó. Mẹ chọn cách hàn để bảo vệ răng của con khỏi bị sâu thêm. Nhìn chỉ một chút men răng trắng tinh của con bị tán thành bột - khi nha sỹ dùng máy khoan khoan rộng vết sâu để tạo mối hàn - mà mẹ cứ xót xa vì tiếc cho chiếc răng vốn nguyên vẹn của con. Hi vọng là mẹ đã quyết định đúng, con nhỉ.

***

Mẹ có thói quen hay hỏi con hôm nay con làm gì ở trường và có vẽ được bức tranh nào không. Nếu việc hỏi han "công việc" của con ở trường sau một ngày dài là một điều cần thiết, nếu không nói là rất quan trọng, thì việc đánh giá một ngày của con qua việc con vẽ được mấy bức tranh lại có vẻ không hợp lý cho lắm. Mẹ ghi nhớ điều này để sau này mẹ không hỏi con những câu hỏi tương tự như vậy nữa. Từ một bài thơ được dán ở cửa lớp của Lem như một thông điệp, mẹ lại tự nhắc mình rằng, con không chỉ học khi ngồi tại bàn với giấy và bút, mà con còn lớn lên với những giờ chơi với cát ngoài trời, với những điệu ru du dương vào giờ nghỉ trưa, và quan trọng hơn cả là những giây phút trong sáng bên bạn bè cùng lứa.

Lem ngày càng đặt nhiều câu hỏi cho mẹ hơn và thể hiện một cách rõ rệt sự tò mò và ham muốn tìm hiểu về thế giới xung quanh (Làm cho mẹ luôn luôn ở trong trạng thái lo ngại mình không đủ kiến thức để thoả mãn sự tìm tòi của con!) Lem thắc mắc về những từ mới mà mẹ dùng khi nói chuỵện với Lem, và luôn luôn muốn mẹ phải giải thích thật cặn kẽ ý nghĩa của các từ đó. Lem không hề bị thuyết phục khi mẹ cứ trầm trồ trước vẻ đẹp của mùa thu, khi mỗi ngày qua đi cảnh vật lại như được quét thêm một lớp sơn vàng mới. Lý luận của Lem là, trong khi nhiều cây cối đổ lá vàng thì vẫn có rất nhiều cây bốn mùa xanh lá. Khi mẹ giải thích cho Lem về sự tồn tại của nhiều loại thực vật khác nhau, Lem chỉ kết luận một câu: "Giống như hoa cũng có nhiều loại khác nhau, mẹ nhỉ." Còn hôm qua khi ở trong nhà tắm, Lem đột nhiên bảo mẹ: "Giấy vệ sinh ở trường Mẫu giáo không được mềm như [giấy nhà mình] mẹ ạ. Con dùng giấy ở trường cảm giác không được dễ chịu lắm." Một chi tiết nho nhỏ nhưng mẹ rất muốn viết về nó cho con. Mẹ thật là "tẩn mẩn" phải không con!?

***

Tối thứ Sáu, mẹ nhắc Lem lên kế hoạch cho ngày cuối tuần và Lem rất vui vẻ làm theo. Chúc ngày cuối tuần vui vẻ nhé con!

Những điều giản dị

Chiều hôm nay, mẹ đi đón Lem, nhưng không vội vã về nhà và "lao" vào bếp như thường lệ, mà đưa Lem rong ruổi thẳng ra bờ biển. Thực ra, Lem và mẹ đang chỉ thực hiện kế hoạch đã vạch sẵn từ hôm Chủ nhật mà thôi. Chiều qua, cả nhà đã lên kế hoạch đi biển, nhưng thật tiếc là đã không dự tính về giải bóng đá sắp diễn ra ở sân vận động MCG. Vì sân MCG nằm ngay trên trục đường chính nên mỗi khi một trận đá bóng kết thúc, giao thông lại trở nên tắc nghẽn nghiêm trọng. Xem ra việc chờ đợi thông đường quá tốn kém thời gian, nên chập tối qua, bố mẹ, Lem và dì Hương đã lên đường lại phải quay về. Thay vì tỏ thái độ nuối tiếc (như một thói quen không tốt của mẹ!), Lem đã chủ động hẹn mẹ ra biển vào chiều nay. Mẹ đã đồng ý ngay, hẹn bố về sớm và tự nấu cơm tối. Còn bố xem ra rất vui vẻ khi được giao nhiệm vụ này.

Từ trường Mẫu giáo của Lem ra tới bãi biển St Kilda mất chừng ba mươi phút. Hai mẹ con tranh thủ thời gian rảnh rỗi trên xe, thong thả nói chuyện. Hôm nay Lem có khá nhiều tâm sự nhé.

- Mẹ ơi, hôm nay con chơi với Daisy, nhưng khi ra vận động ngoài trời thì Daisy lại không chơi với con nữa mẹ ạ.

Rất ít khi được nghe Lem kể về những điều không dễ chịu ở lớp, mẹ bỗng cảm thấy hơi bối rối khi nói về việc này. Mẹ hỏi thêm để dò đoán cảm giác của con:

- Vậy con có chơi với bạn nào khác không?

- Isabel và Sophie cũng không chơi với con. Con cũng muốn chơi trò bố mẹ nhưng các bạn ấy không cho.

- Thế con có kiếm thử trò nào đó để chơi một mình tạm một lúc không?

- Có ạ. Con ra chơi xà đơn. Nhưng chơi một mình chán lắm.

- Nếu chán xà đơn thì con có thể ra ngồi với cô giáo và nói chuyện với cô một lúc vậy.

Lem "lý luận":

- Nhưng mà Melinda là cô giáo, chứ không phải là bạn. Con thích chơi với các bạn cơ.

Biết nói thế nào để con hiểu rằng, ở tuổi này, các con vẫn chưa biết cách chơi theo nhóm một cách thuần thục, nên việc các bạn nhỏ lúc thân với bạn này, lúc thân với bạn khác là điều đương nhiên. Hơn nữa, Lem lại là bạn mới ở lớp, thậm chí có nhiều bạn Lem còn mới chỉ gặp vài lần, nên cũng dễ hiểu vì sao các bạn lại gặp nhiều bỡ ngỡ khi chơi với nhau. Mẹ giải thích (một cách gượng ép vì không biết nói thế nào hơn):

- Con và các bạn mới quen nhau nên còn nhiều điều chưa biết về nhau, chưa thân thiết với nhau ngay được. Con cho các bạn một thời gian nữa. Trước hết, con hãy cứ là một người bạn tốt, biết nhường nhịn và hoà đồng với mọi người, rồi các bạn sẽ sớm thân với con thôi mà. Hôm nay các bạn chưa rủ con chơi cùng, nhưng có thể ngày mai sẽ khác. Ngoài ra, con có thể tự mình nghĩ ra một trò chơi nào đó thật thú vị, nhất định các bạn sẽ muốn chơi thử trò của con cho mà xem. Hoặc hãy theo dõi xem các bạn còn thiếu gì trong trò chơi của mình, rồi con giúp đỡ hoặc đóng góp ý tưởng cho các bạn.

Mẹ nói dài dòng như vậy, không rõ Lem có hiểu không. Chỉ thấy Lem nhắc mẹ:

- Thôi, mình đừng nói chuyện ở trường nữa đi mẹ!

***

Dạo chơi vào một tối đầu tuần thật thú vị. Bãi biển vắng tanh. Chỉ có mặt biển tối thui và tiếng sóng vỗ oàm oạp vào bờ cát và vào các mỏm đá. Chiếc cầu gỗ dẫn ra biển đứng trơ trọi trong làn ánh sáng mờ mờ hắt ra từ mấy cột đèn cổ kính.

Lem đang ngủ gà ngủ gật ở ghế sau, nghe mẹ khẽ nói "Đến nơi rồi!", liền choàng dậy và lập tức tỉnh "như sáo". Ngồi trên xe đẩy, Lem cẩn thận dặn mẹ rảo bước nhanh, nhưng không được chạy. Lem giảng giải - "Nếu mẹ chạy thì gió quất vào người sẽ rất lạnh, còn nếu mẹ muốn ấm người thì hãy đi thật nhanh!".

Mẹ khoan khoái hít sâu vào lồng ngực không khí mát lạnh của biển, kín đáo tận hưởng giây phút tản bộ giữa một không gian thoáng đãng và không gợn chút ưu phiền. Đã lâu rồi hai mẹ con mới có những giây phút riêng tư như thế này (!) Riêng Lem thì có lẽ đang rất háo hức để đi xem chim cánh cụt. Mẹ nhủ nhầm, nếu mùa này không phải là mùa chim về, không thấy đàn cánh cụt mà mình mong đợi, sợ rằng Lem sẽ buồn lắm. Nhưng rõ ràng là mẹ chỉ lo lắng hão huyền. Vừa bước chân lên cầu, Lem đã tự giao hẹn với mẹ một cách vui vẻ - "Mẹ ơi, nếu không có chim cánh cụt thì mình sẽ về ngay lập tức mẹ nhé."

Đàn cánh cụt cũng đã không phụ lòng mẹ con mình, đã thế lại về rất đông và không ngại xuất đầu lộ diện để gặp gỡ với Lem. Tiếng cánh cụt gọi bầy kêu râm ran khắp hai bờ đá. Lem phân biệt, tiếng kêu to là của chim bố và chim mẹ gọi nhau, còn tiếng kêu nhỏ là của chim con gọi chim mẹ đấy. Lác đác có vài gia đình cũng đang say sưa với cái thú vui giản dị mà không nhàm chán này. Thấy Lem rất bạo dạn và ra vẻ thích thú thật sự đối với các hoạt động leo trèo mỏm đá, đu bám thành cầu ... để tìm chim cánh cụt, một bác gái đã tình nguyện làm người hướng dẫn cho Lem. Cứ thấy một chú chim cánh cụt ló đầu ra khỏi hốc đá là bác ấy gọi Lem ngay. Bác hồ hởi nhận xét với mẹ: "Con gái thật là say mê quá!" (Nguyên văn, "She is so delightful, isn't she?")

Lem tính nhẩm ra rằng, tổng cộng mình đã xem được chín chú chim cánh cụt cả thảy. Chú nào cũng mũm mĩm và dạn dĩ, không có vẻ gì là sợ khách tham quan. Có chú còn dám trèo lên một mỏm đá sát mặt đường, Lem chỉ cần với tay là chạm được vào lưng (mặc dù Lem đã không làm như thế).

Trên đường quay trở ra, Lem có vẻ rất mãn nguyện, hứng chí đếm một mạch đến con số hơn một trăm. Đến một trăm lẻ chín, thay vì đếm đến một trăm mười, thì Lem đếm hai trăm luôn. Thêm vào đó, thỉnh thoảng Lem vẫn còn phải nhờ mẹ nhắc, sau mười bốn là mười lăm chứ không phải mười sáu, đấy nhé! "Dù mình chỉ thấy có chín con, nhưng đàn cánh cụt có lẽ phải đông đến hai trăm con ấy nhỉ" - Lem nhận xét.

Lem kêu đói. Hai mẹ con liền ghé vào "Enjoy the Beach" để sưởi ấm và tiếp năng lượng. Lem uống hết một cốc sữa ấm và ăn hết một đĩa mỳ bolognaise một cách ngon lành. Mẹ tranh thủ lướt qua một cuốn họa báo và uống một cốc nước hoa quả ép. Mẹ không ăn vì trước đó bố đã kịp gọi điện để nhắn rằng bố đã nấu cơm xong và đang chờ mẹ con về.

Về đến nhà, cả hai mẹ con đều cảm thấy sảng khoái hẳn lên. Lem ăn tráng miệng, xem ké với bố mẹ tập phim truyền hình người lớn "Desperate Housewives" (!), không quên dùng bút sáp tô màu hoàn chỉnh một bức tranh còn để trắng trên bàn học, rồi lên giường đi ngủ. Lem hiểu rằng nếu không đi ngủ sớm là sáng hôm sau sẽ đi học muộn, nên thường không cãi mẹ để thức khuya bao giờ.

***

Nhìn con ngủ say mà lòng mẹ như dịu lại. Lúc này con đang mơ thấy gì?

Một ngày của Lem bao giờ cũng nhiều sự kiện, và có vẻ lúc nào Lem cũng nghĩ ra cái gì đó để chơi. Ở nhà thì nặn đất, xây nhà (cubby house) bằng chăn, gối, vẽ, tô màu, đọc sách, tập viết, nhảy múa, đóng kịch một mình (dạo này Lem thường thích nhập vai một con vật đáng yêu nào đó), rồi lại xây nhà ... Ra ngoài thì đi xe đạp, chơi đu, thăm cây cối chim muông ... Mẹ chợt nghĩ đến câu danh ngôn của Camille Pissarro* - "Blessed are they who see beautiful things in humble places where other people see nothing" .

À hôm nay, em cá vàng Ella đã bắt đầu ăn rồi đấy - em ăn hai miếng thức ăn một lúc, cho hôm nay và cả hôm qua nữa.

Chúc con ngủ ngon và mơ thấy những giấc mơ đẹp nhé.

*(1830-1903) Họa sỹ/Triết gia người Pháp

Ella

Hôm nay, gia đình mình chào đón thành viên mới - Ella.

Ella là một chú cá vàng, thật là vàng. Mới về nhà nên Ella còn rất là nhút nhát, không chịu ăn mà cũng chẳng chịu bơi.

Hi vọng chị Lem sẽ dành cho Ella thật nhiều tình thương nhé./.

Tiếng hát con tàu - CHẾ LAN VIÊN

Tây Bắc ư? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hoá những con tàu
Khi Tổ quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc, chứ còn đâu.

Con tàu này lên Tây Bắc anh đi chăng?
Bạn bè đi xa anh giữ trời Hà Nội
Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi
Ngoài cửa ô? Tàu đói những vầng trăng.

Đất nước mênh mông, đời anh nhỏ hẹp
Tàu gọi anh đi, sao chửa ra đi?
Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép
Tâm hồn anh chờ gặp anh trên kia.

Trên Tây Bắc! Ôi mười năm Tây Bắc
Xứ thiêng liêng rừng núi đã anh hùng
Nơi máu rỏ tâm hồn ta thấm đất
Nay rạt rào đã chín trái đầu xuân.

Ơi kháng chiến! Mười năm qua như ngọn lửa
Nghìn năm sau, còn đủ sức soi đường,
Con đã đi nhưng con cần vượt nữa
Cho con về gặp lại mẹ yêu thương.

Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa,
Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa.

Con nhớ anh con, người anh du kích
Chiếc áo nâu anh mặc đêm công đồn
Chiếc áo nâu suốt một đời vá rách
Đêm cuối cùng anh cởi lại cho con.

Con nhớ em con, thằng em liên lạc
Rừng thưa em băng, rừng rậm em chờ
Sáng bản Na, chiều em qua bản Bắc
Mười năm tròn! Chưa mất một phong thư.

Con nhớ mế! Lửa hồng soi tóc bạc
Năm con đau, mế thức một mùa dài.
Con với mế không phải hòn máu cắt
Nhưng trọn đời con nhớ mế ơn nuôi.

Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ
Nơi nào qua, lòng lại chẳng yêu thương?
Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi, đất bỗng hoá tâm hồn!

Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét
Tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng,
Như xuân đến chim rừng lông trở biếc
Tình yêu làm đất lạ hoá quê hương.

Anh nắm tay em cuối mùa chiến dịch
Vắt xôi nuôi quân em giấu giữa rừng,
Đất Tây Bắc tháng ngày không có lịch
Bữa xôi đầu còn toả nhớ mùi hương.

Đất nước gọi ta hay lòng ta gọi?
Tình em đang mong, tình mẹ đang chờ,
Tàu hãy vỗ giùm ta đôi cánh vội
Mắt ta thèm mái ngói đỏ trăm ga.

Mắt ta nhớ mắt người, tai ta nhớ tiếng
Mùa nhân dân giăng lúa chín rì rào
Rẽ người mà đi, vịn tay mà đến
Mặt đất nồng nhựa nóng của cần lao.

Nhựa nóng mười năm nhân dân máu đổ
Tây Bắc ơi, người là mẹ của hồn thơ,
Mười năm chiến tranh, vàng ta đau trong lửa,
Nay trở về, ta lấy lại vàng ta.

Lấy cả những cơn mơ! Ai bảo con tàu không mộng tưởng?
Mỗi đêm khuya không uống một vầng trăng,
Lòng ta cũng như tàu, ta cũng uống
Mặt hồng em trong suối lớn mùa xuân.

(Tập thơ Ánh sáng và Phù sa - Xuất bản năm 1960)

Bao giờ cho đến Thứ Sáu?

"Khi ta ­ở, chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi, đất bỗng hóa tâm hồn!"*

Có lẽ nhiều thế hệ học sinh Việt Nam (trong đó có mẹ của Lem) không ai là không biết và ghi nhớ hai câu thơ trên. Có thể họ sẽ không nhớ hai câu thơ được trích từ đâu và nội dung của bài thơ là gì, nhưng đã rất nhiều người thuộc nằm lòng chúng và sử dụng nhiều lần trong các ghi chép và tâm sự của họ.

Viết về Ngày Thứ Sáu cho Lem, tự nhiên mẹ cũng nhớ đến hai câu thơ này.

Vậy, thứ Sáu thì có gì đặc biệt nhỉ? Thứ Sáu báo hiệu ngày nghỉ cuối tuần sắp đến. Tối thứ Sáu, Lem có thể đi ngủ muộn hơn thường ngày một chút vì sau đó là thứ Bảy, Lem không phải đi học sớm. Và thứ Sáu là ngày Lem được trở lại với Nhà trẻ ABC. Bởi vậy mà không có gì lạ khi Lem thường gọi ngày này là ngày "Ngày ABC". Lem đã gắn bó với nhà trẻ này được gần hai năm, từ hồi Lem mới từ Việt Nam trở lại Úc cơ mà.

***

Nhớ lại hồi mới đi nhà trẻ, Lem cũng phải mất vài ngày để làm quen với trường mới, nhưng không quá lâu. Các cô giáo ai cũng khen Lem làm quen nhanh với các nề nếp ở trường. Chẳng bao lâu sau đó, Lem đã có khá nhiều bạn thân. Cũng có thể Lem có tính cách khả ái, nhưng không loại trừ việc các bạn quá gắn bó với Lem do Lem đi nhà trẻ cả tuần nên có nhiều cơ hội gặp gỡ và chia sẻ với các bạn. Mẹ biết được điều này qua nhiều lần nhận được lời hỏi thăm từ các gia đình. Hôm thì bố Ashley bắt chuyện với mẹ:

- Chào chị. Chị là mẹ của Minh à. Ashley khoe với tôi, Minh là bạn thân nhất của Lem ở lớp đấy.

Có hôm, mẹ Wil giữ tay mẹ lại và bảo:

- Đây là Minh phải không? Mình về nhà hỏi Wil, ai là người học giỏi nhất lớp con, thì nghe cháu nói, Minh học giỏi nhất. (Trộm vía!)

Mẹ của Luke, Hannah và Sarah cũng thường làm quen với mẹ qua việc hỏi thăm về Lem như vậy.

***

Đó là chuyện của một năm về trước. Còn bây giờ, các con đã thật sự trở thành bạn thân. Thậm chí sau khi chuyển sang Mẫu giáo lớn, Lem vẫn đếm từng ngày cho đến Ngày ABC, để được trở lại trường cũ.

Thứ Ba, trên đường đi học, Lem cùng đếm với mẹ, còn ba đêm nữa (three more sleeps) thì đến Ngày ABC.

Sáng nay, tỉnh dậy, Lem vừa ngạc nhiên vừa sung sướng khi được mẹ cho biết, hôm nay đã là thứ Sáu. Thời gian trôi thật nhanh phải không con? Khi đã tỉnh ngủ và hiểu ra rằng ba đêm đã trôi qua, Lem liền thẽ thọt đề nghị với mẹ:

- Hôm nay con sẽ mặc váy mẹ nhé.

Nói xong, Lem vùng dậy và nhanh nhẹn chuẩn bị váy áo để chuẩn bị tới trường.

Vì thứ Sáu tuần trước là ngày nghỉ lễ, nên tính ra đã nửa tháng rồi Lem mới đi lại trên con đường đi học thân quen này. Cảnh vật bình thường sao hôm nay bỗng trở nên thân thương đến lạ. Đến nơi, nhìn qua cửa kính của lớp, mẹ thấy các bạn đang ngồi ngay ngắn trên thảm, ngoan ngoãn chờ tới lượt được bôi kem chống nắng để chuẩn bị ra sân chơi. Hôm nay là một ngày nắng hiếm hoi sau những đợt mưa thu. Mẹ khẽ đẩy cánh cửa. Thật bất ngờ, cửa vừa hé ra thì Sarah, đang ngồi quanh lưng lại phía cửa, bỗng quay ngoắt lại và kêu toáng lên:

- Minh! Minh!

Tiếng kêu của cô bé báo hiệu cho cả lớp (trừ cô giáo) về sự có mặt của Lem. Lập tức, không bạn nào bảo bạn nào, các bạn liền chạy ùa ra phía cửa đón Lem, nhao nhao gọi tên Lem một cách mừng rỡ. Sarah chạy đến bên Lem đầu tiên, mở rộng vòng tay định ôm chào Lem. Lem e lệ trước sự vồn vã của các bạn, nép vào người mẹ. Tuy nhiên, không để ý đến sự ngại ngùng của Lem, Sarah liền xoắng xở đỡ lấy ba-lô của Lem từ tay mẹ. Vincent đỡ hộ chiếc áo khoác của Lem. Hannah nhanh chóng tới bên và trao cho Lem một tấm thiếp, nói rành rọt:

- Đây là thiếp cảm ơn Lem đã đến dự sinh nhật của tớ.

Wil, cậu bé tóc vàng nghịch ngợm và được Lem rất cảm mến thì nhảy như choi choi và hùa theo các bạn, rối rít gọi tên Lem. Hieu, cậu bé có bố là người Việt và mẹ là người Hoa, hàng ngày rất ít nói và hay xấu hổ, hôm nay bỗng mạnh dạn và tình cảm lạ thường. Hieu lấy từ ba-lô của mình ra một quả trứng sô-cô-la màu hồng nhỏ xíu, đưa cho Lem. Hieu giải thích gì đó với mẹ, nhưng mẹ không hiểu lắm (một phần vì các con ồn ào quá!). Ngoài ra còn có hai em bé mà mẹ chưa biết tên cũng chạy ra đón Lem, bi bô bi bô, mắt sáng ngời.

Trừ một số bạn mới và các bạn nhỏ hơn vẫn ngồi yên vị trên sàn một cách thờ ơ, cả lớp gần như náo loạn. Cô Beth nói thế nào các bạn cũng không chịu ngồi xuống và giữ trật tự (Có vẻ các giáo viên ở đây không có kỹ năng "hò hét" trước một đám trẻ đông, vì thông thường các con rất tự lập và nề nếp, không đòi hỏi phải nói to. Chỉ trừ có hôm nay ...!)

Các bạn có vẻ nhớ Lem thực sự và rất hào hứng về sự có mặt của Lem. Lem cũng nhớ các bạn vô cùng, cho dù chỉ biết chẳng biết làm gì hơn là nép vào lòng mẹ. Lem ngập ngừng khoe với Sarah về món quà mà Lem tưởng tượng rằng mẹ sẽ mua cho Lem ...

Thông cảm với cô giáo vì sự ồn ào do Lem gián tiếp tạo ra, mẹ liền "ra tay". Mẹ gọi nhóm bạn thân lại gần, yêu cầu các bạn nắm lấy tay nhau và cả nhóm cùng ôm nhau một lần cho thỏa mãn. Sau đó, mẹ hướng dẫn các bạn xếp thành hàng một và chờ để cô hoàn thành nốt việc bôi kem chống nắng. Cuối cùng thì mọi việc cũng xong xuôi. Lem vừa đứng để cô bôi kem (quay lưng lại với mẹ) vừa chào tạm biệt để mẹ ra về.

Dường như vẫn chưa đủ, xếp hàng bôi kem xong, Lem và các bạn lại chạy ra vây quanh mẹ, đợi mẹ chào lần lượt từng bạn thì mới cho mẹ ra về.

Lòng mẹ thật là ấm áp khi nghĩ đến những tình cảm trong sáng và sớm thân thiết của các con.

***

Buổi tối, mẹ đang kể lại câu chuyện về Ngày ABC của Lem cho bố nghe thì được Lem thông báo, sáng nay cả lớp (theo như Lem nói là trừ Lem) đã bị cô Beth khiển trách vì tội không biết giữ gìn trật tự. Lem kể, cô bảo, nếu thấy bạn đến thì không được đứng lên mà chỉ ngồi tại chỗ và chào bạn một cách lịch sự mà thôi. Mẹ nghĩ cô cũng nói có lý. Vậy thì các con hãy cố gắng nhé!

* Trích bài thơ "Tiếng hát con tàu" của Chế Lan Viên

Vận động

Đi học Mẫu giáo lớn được tròn một tháng, Lem đã có vẻ cứng cáp hơn. Một trong số các trò chơi hấp dẫn Lem nhất là trò nhào lộn với thanh xà đơn (cao vừa đúng tầm các bé Mẫu giáo). Ngoài ra, Lem đã biết tự đu rồi nhé. Trước kia, Lem rất thích chơi xích đu nhưng toàn nhờ bố mẹ đẩy, càng cao càng tốt. Có lẽ vì muốn đu cao nên Lem hơi "lười", không tập luyện để tự đu gì cả. Dù sao thì bây giờ, Lem đã có thể tự mình đu thật cao mà không cần ai giúp đỡ (có lẽ chỉ cần cú "hích" đầu tiên thôi!). Chúc mừng con nhé!!!

Mưa cho cây rừng thay lá

Ngày đầu tiên của tháng cuối cùng của mùa thu - còn tròn một tháng nữa - mà trời đã như sang đông rồi nhỉ. Như thường lệ, mẹ ngồi chải tóc cho Lem để chuẩn bị cho Lem tới lớp.

Hai mẹ con tranh thủ chút yên tĩnh của buổi mai để trò chuyện nhỏ to. Lem ngả vào lòng mẹ, như để tự chuẩn bị tinh thần cho mình trước khi bắt đầu một ngày mới ở trường Mẫu giáo lớn (Chả là mấy tuần vừa qua, vì chưa thực sự thân thiết với trường mới nên Lem còn đôi chút khó khăn khi chia tay mẹ vào mỗi sáng!) Lem kể cho mẹ nghe chuyện chia sẻ đồ chơi với các bạn, rằng hôm này sẽ tới lượt Lem chơi xích đu, vì ngày hôm qua Lem đã nhường cho hai bạn khác chơi. Hết chuyện bạn bè, mẹ chuyển chủ đề:

- Dạo này dì Hương hơi cáu kỉnh, con nhỉ!

Lem tỏ vẻ đồng tình:

- Vâng, dì Hương cáu kỉnh giống Cera - con khủng long Cera đó mẹ*.

- À, Cera - con khủng long ba sừng trong "Mảnh đất thời tiền sử" ấy à?

- Đúng rồi mẹ ạ.

Mẹ bị kích thích bởi sự liên tưởng thú vị của Lem, liền hỏi tiếp:

- Thế con nghĩ mẹ giống nhân vật nào trong phim?

Lem ra chiều suy nghĩ:

- Nhân vật nào thì tuyệt nhất nhỉ? (Nguyên văn: "Hmm...Which one is the best?"

Có vẻ vẫn chưa có câu trả lời, Lem nhìn mẹ dò hỏi:

- Mẹ thích mình giống nhân vật nào?

- Ồ, mẹ muốn để con nhận xét về mẹ chứ. Mẹ thích nhân vật nào thì có quan trọng gì đâu.

Lem hình như không chú ý lắm đến "lý luận" của mẹ, vì chừng đã tìm ra câu trả lời:

- Đúng rồi. Mẹ là Duckie nhé. Duckie là nhân vật tuyệt nhất, dễ thương nhất đấy!

Mẹ cảm động biết chừng nào khi Lem đã dành cho mẹ sự lựa chọn ý nghĩa như vậy. Mặc dù con không trực tiếp nói mẹ là người tuyệt vời nhất (trong mắt con), thì mẹ cũng biết được Lem nghĩ về mẹ như thế nào qua cuộc đối thoại này. Mẹ hào hứng hỏi thêm:

- Thế còn con, con là nhân vật nào?

Mắt Lem long lanh:

- Hmm ... Con là Little Foot nhé. Little Foot là con khủng long có cái cổ dài đó mẹ.

Mẹ đồng tình:

- Hay đấy. Mẹ thấy Little Foot còn rất tình cảm và sáng dạ nữa. (Nguyên văn: "Very good. I think Little Foot is very caring, and smart, too.")

Trong sáng và chân thành, Lem đứng vụt dậy và chạy ngay đi tìm bức tranh tô màu về Little Foot mà Lem đã hoàn thành từ rất lâu rồi, để khoe với mẹ cái cổ dài của chú khủng long con đáng yêu này. Có vẻ Lem không để ý đến lời nhận xét chủ quan của mẹ - chính đó cũng là một phẩm chất đáng yêu của con gái mẹ mà.

***

Cơn mưa rào báo hiệu mùa về. Hai mẹ con xúng xính khăn choàng, áo khoác và ô dù để lên đường. Lem không ngại mưa. Mưa không chỉ tạo thành những vũng nước trên mặt đường cho Lem dậm chân vào và làm nước bắn tung toé. Lem bảo, mưa to sẽ giúp rửa sạch xe (Do hôm qua hai mẹ con lái xe qua một công trường làm đường, những vết bùn vẫn còn bám dầy đặc trên sườn xe). Lần nào cũng vậy, mỗi khi trời mưa, Lem lại chiêm nghiệm: "Mưa làm cho cây cối tốt tươi và đơm hoa kết trái!". Phải rồi, thiên nhiên cũng như con người không thể sống mà thiếu nước, thiếu mưa. Bởi vậy mà vừa rồi, con mới có bài học về tiết kiệm nước trong giờ học về "Môi trường" ở lớp Mẫu giáo, đúng không nào?!

Tuần trước, Lem đã làm mẹ rất ngạc nhiên khi con chủ động nhắc mẹ khoá vòi nước sau khi rửa tay:

- Mẹ ơi, nếu mẹ dùng nhiều nước hơn mức cần thiết thì mẹ đang lãng phí nước đấy. Nếu rửa tay xong rồi thì mẹ hãy khoá vòi nước lại ngay đi.

Bài học này, mẹ con mình sẽ cùng ghi nhớ, nhé con yêu./.

* Mẹ phải chú thích một chút về việc nhận xét tính cách nhân vật của Lem. Cera là một cô khủng long con rất cá tính trong bộ phim hoạt hình "Mảnh đất thời tiền sử". Quả thực, trong phim, Cera rất hay cáu kỉnh và khá kiêu hãnh (nếu không nói là "kiêu ngạo"). Cera luôn là cô bé hay có ý kiến bất đồng và hay gây tranh cãi nhất trong nhóm năm bạn khủng long con. Nhưng không phải vì thế mà Cera không đáng yêu. Đối với Lem cũng vậy, Lem "hâm mộ" tất cả các bạn khủng long. Lem nhận xét về dì Hương như vậy vì Lem thấy có sự tương đồng về tính cách. Chứ với Lem, dì Hương vẫn luôn là một trong những người thân yêu nhất nhé!!!